Welke boekentip heb je voor ons ?
Vrouwenstreken, vrouwelijke schilders in de Nederlanden (1550-nu) door Katlijne Van der Stighelen. De vrouw als kunstenaar is voor velen nog steeds een grote verrassing! Elke keer weer als ik erover spreek tijdens kunsthistorische lezingen kijken mensen me vragend aan: vrouwelijke kunstenaars, maar die zijn er toch niet? De traditionele kunstgeschiedenis is hoofdzakelijk gericht op ‘dead white male artists’ en is daarmee overduidelijk ‘his story of art’. Vrouwelijke kunstenaars zijn vaak in de vergetelheid geraakt of in de schaduw gebleven van ‘de grote meesters’. Katlijne Van der Stighelen is hoogleraar kunstgeschiedenis en verbonden aan de KU Leuven. Op een toegankelijke en heel persoonlijke manier neemt zij de lezer mee in haar boek ‘Vrouwenstreken’ en laat zij deze kennismaken met de wereld van vrouwelijke schilders in de Nederlanden van 1550 tot nu. Het verhaal van Van der Stighelen bestaat uit verschillende thema’s (de spiegel, het lichaam, de kinderen, de liefde, de bloemenkorf, de accessoires en de abstractie) voorafgegaan door het voorspel: hoe de kunst vrouwvriendelijker werd! Aan de orde komt onder andere het verschil tussen een ‘male gaze’ en een ‘female gaze’, maar ook de omstandigheden waarin vrouwelijke schilders in de afgelopen eeuwen werkzaam waren. ‘Vrouwenstreken’ is een uitermate plezant en boeiend boek dat een grote stap voorwaarts betekent in de literatuur over vrouwelijke kunstenaars!
Wie ben je ?
Mijn naam is Karin Haanappel. Ik ben geboren in 1968 in Haarlem. Vervolgens heb ik in Limburg, Gelderland en Utrecht gewoond en ik woon nu al ruim 15 jaar met veel plezier in Brabant. Ik ben getrouwd en moeder van drie geweldige kinderen. Verder wonen er nog een hond en twee katten in ons huis. Mijn werk als kunsthistorisch docent en auteur is mijn grote passie die ik dan ook vol enthousiasme vervul.
Meer informatie over mij vind je op mijn website. Tevens ben ik te volgen op Twitter en op LinkedIn.
En via de Facebookpagina’s van mijn ondernemingen:
facebook.com/auteurkarinhaanappel en facebook.com/vrouwelijkekunstgeschiedenis
Wat doe je ?
Ik ben kunsthistorica, in 1994 afgestudeerd aan de Universiteit Utrecht op het oeuvre van Camille Claudel (1864-1943). Sindsdien doceer ik kunstgeschiedenis en geef veel lezingen in binnen- en buitenland. In 2010 is mijn eerste boek ‘Het Parijs van Isis’ verschenen. Hierin toon ik aan hoe de stad Parijs haar naam te danken heeft aan de Egyptische godin Isis. Het boek is voorzien van prachtige foto’s die mijn broer, fotograaf Bernd Haanappel, heeft gemaakt. Mijn tweede boek ‘Herstory of Art’ verschijnt op 8 maart a.s., internationale vrouwendag, in het Singer Theater in Laren. In dit boek schrijf ik ‘haar verhaal van de kunst’ en start met de vroegste kunstuitingen in de oude steentijd om vervolgens de vrouwelijke kunstenaars tot de start van de moderne kunst op de kaart te zetten. De focus ligt op Europa gezien vanuit een egalitair perspectief, waardoor zichtbaar wordt dat kunst van meet af aan is gecreëerd door mensen: mannen én vrouwen! Ondanks de Engelstalige titel is het boek in het Nederlands geschreven. Ik vind de woordspeling geweldig: ‘Herstory of Art’ in plaats van ‘History of Art’… Het vervolg wordt dan ook ‘Herstory of Modern Art’.
Wat zijn de laatste ontwikkelingen ?
Ik heb net mijn tweede boek afgerond en voordat ik doorga met het vervolg ‘Herstory of Modern Art’ wil ik eerst mijn boek over Camille Claudel uitbrengen. Al jaren heb ik een enorme fascinatie voor deze beeldhouwster. Ik ben in 1994 afgestudeerd op haar oeuvre, heb in 2001 bijgedragen aan de tentoonstelling ‘Camille Claudel, uit de schaduw van Rodin’ in het Singer Museum in Laren en geef al jaren in binnen- en buitenland lezingen over haar. In 2014, ter herdenking van haar 150-ste geboortedag, wil ik mijn biografie over haar uitbrengen. Komende zomer start ik met het onderzoek hiervoor. Samen met mijn broer Bernd (fotograaf) ga ik naar Frankrijk om alle plaatsen waar Camille Claudel heeft gewoond en gewerkt, te bezoeken. Daarnaast wil ik ook haar beelden in de Franse musea bekijken. Bernd zal alles fotografisch vastleggen zodat het een prachtig lees- en kijkboek wordt.
Wat zijn jouw favoriete schrijvers ?
Ik heb niet echt favoriete schrijvers. Mijn voorkeur gaat uit naar vakgerelateerde literatuur, maar daarnaast lees ik ook graag over mythen, legenden en psychologie.
Wat zijn jouw favoriete boeken ?
Op nummer 1 staat de ‘Divina Commedia’ van Dante Alighieri. Een boek dat tot de wereldliteratuur mag worden gerekend en dat elke keer dat je het leest meer diepgang krijgt. Ik heb verschillende Nederlandse vertalingen van dit boek, omdat elke vertaler het accent weer anders legt. Uiteraard heb ik ook de originele versie in het Italiaans en die is echt prachtig.
Een ander favoriet boek is ‘Nevelen van Avalon’ van Marion Bradley. In dit boek lees je de verhalen van koning Arthur vanuit het perspectief van de vrouwen in zijn omgeving. Hierdoor krijg je een heel andere en verhelderende kijk op deze legende die doorgaans vanuit de ‘male gaze’ wordt verteld.
Tot slot het boek ‘Vrouwenpower’ van Christine Pannebakker. Het is een hilarisch boek dat leest als een trein, waarin je bovendien een dosis vrouwbewustzijn meekrijgt zonder dat je het in de gaten hebt. Ik vind het een topboek!
Voorkeur Boek of eBook ?
Geef mij maar een echt boek, waarin je kunt bladeren en eventueel met potlood kunt strepen en in de kantlijn aantekeningen maken. Een echt boek ruikt ook heerlijk (als het nieuw is), daar kan geen eBook tegenop!
Welk boek ligt er nu op je nachtkastje ?
Daar ligt niet één boek, daar liggen stapels boeken. Ik heb gewoon veel boeken om me heen nodig, dat geeft mij inspiratie. Ik lees ook altijd verschillende boeken tegelijk. Standaard ligt er een vertaling van de ‘Divina Commedia’ en verder zijn de bovenste drie boeken van mijn grote stapel: ‘In het licht van de maan’ van Petra Stam en Marja de Zeeuw, ‘De vrouw van Shakespeare’ van Germaine Greer en ‘Seidr, het Noordse pad’ van Linda Wormhoudt.
Wat kan je tippen in de categorie, leuk & licht ?
Kathleen McGowan: ‘Het Magdalena Mysterie’. Een thriller met de nodige (kunst)historische achtergronden. Het verhaal zet je tot nadenken over de rol van vrouwen in de geschiedenis en vertelt bovenal het fascinerende verhaal van Maria Magdalena. Zij die in de vroege middeleeuwen door de paus in Rome tot boetvaardige zondares was gemaakt omdat haar invloed te groot was, was in werkelijkheid de Apostel der Apostelen… In 1969 heeft de toenmalige paus Maria Magdalena haar rechtmatige positie weer teruggegeven, hoewel velen dat nog steeds niet weten.
Welk boek heeft echt indruk op je gemaakt ?
Dat is het boek dat ik al jaren gebruik in mijn cursussen kunstgeschiedenis: ‘The Story of Art’ van Ernst Gombrich. Hoewel de eerste druk uit 1950 is en Gombrich zich houdt aan de traditionele canon van de kunstgeschiedenis (zonder vrouwelijke kunstenaars) is het een perfect boek om kennis te maken met de wereld van de kunst. Ik was verkocht, toen ik het voor het eerst las, het heeft mijn passie voor kunstgeschiedenis naar boven gebracht. Ik geef de voorkeur aan het origineel in het Engels, omdat de Nederlandse vertaling niet altijd correct is. De Nederlandse titel ‘Eeuwige Schoonheid’ doet heel suggestief aan en was ook een doorn in het oog van Gombrich. Zijn bedoeling was namelijk het verhaal van de kunst te vertellen en zeker geen opsomming van kunstwerken die een ‘eeuwige schoonheid’ vertegenwoordigen.
Waar zou je zelf ooit een boek over willen schrijven ?
Er staan er al twee op mijn lijstje: Camille Claudel en Herstory of Modern Art. Daarnaast zou ik heel graag een boek willen schrijven over de oudste beschaving van Europa: de Donau cultuur (ca. 6000 – 3500 v. Chr.). In mijn boek ‘Herstory of Art’ heb ik er al een hoofdstuk over geschreven, maar er is nog veel meer te schrijven over deze egalitaire Oudeuropese cultuur waar de wortels van Europa liggen.
© 2012 Boekentip in gesprek met Karin Haanappel
